Üretim Teknikleri Nelerdir? Bitkisel Yağlar Nasıl Üretilir?

Hem sabit, hem de uçucu yağlar için birçok farklı üretim metodu geliştirilmiştir. Ama söz konusu tamamen saf ve doğal ürün üretimiyse, yıllardır kullanılan geleneksel yöntemlerin daha kontrollü versiyonlarını kullanmak hala en uygun çözüm gibi görünüyor. Doğallık ve saflığı, verim ve miktarının her zaman önünde tutan bir firma olarak Onka Farma, mevcut üretim yöntemlerinin sınırlarını zorlayarak doğayı yüksek teknolojiyle harmanlar ve kaliteyi en saf ve doğal haliyle tüketicileriyle buluşturur.

Uçucu yağların üretiminde sıklıkla kullanılan yöntem, distilasyon metodudur. Bu metot bileşiklerin buharlaşma sıcaklığı farkını kullanarak üretir. Distilasyon metoduyla üretilen yağın içeriği yüksek oran kaynama noktası düşük bileşikler ve az miktarda suda çözünebilen yüksek kaynama noktasına sahip bileşiklerden oluşur. Bu yağlara “uçucu” yağlar denmesinin sebebi de budur. Su distilasyonu, buhar distilasyonu ve su-buhar distilasyonu olmak üzere üç ana uçucu yağ distilasyon metodu vardır.

Su Distilasyonu

Su distilasyonu en basit yöntem olarak gözükse de, suyun yüksek kaynama sıcaklığına sahip olması uçucu bileşiklerin kimyasal yapısında bozulmalara sebep olabilir. Öte yandan buhar distilasyonu ise daha kompleks ve pahalı bir yöntem olmasına rağmen daha güvenlidir, bu yüzden uçucu yağlarımızı buhar distilasyonuyla üretmekteyiz.

Buhar Distilasyonu

Buhar distilasyonu, hazne içerisindeki bitkiden buharın sıcaklığı ve basıncı yardımıyla uçucu yağ moleküllerinin süpürülmesi olarak tanımlanabilir. Belirli bir sıcaklık ve basınç altında gerçekleşen bu işlemin son adımı olarak da “eşanjör” adı verilen ısı transfer cihazında yoğunlaştırılır ve toplama tankında yağı ve suyu toplanır. Su ve yağın birbiri içinde karışmaması ve yoğunluk farklarından kaynaklanan doğal bir ayrım gerçekleştirilir ve üretim işlemi tamamlanmış olur. Her bitkinin distilasyon koşulları farklı olduğu için verilen buharın debisi, sıcaklığı ve distilasyon süresi farklılık göstermektedir. Geleneksel üretimden farklı olarak basınç, sıcaklık, debi sensörleri cihazlarda bolca kullanılır ve üretim disiplinli bir şekilde kontrol edilir. Hem verimi hem de kaliteyi arttırmak için, özellikle sıcaklığa karşı çok hassas yağlar için, vakum destekli distilasyonlar da yaparak yüksek kalite ve yüksek verim doğallık korunarak sağlanabilmektedir. Şirket bünyemizde distilasyon yöntemiyle üretilen tüm yağlar, uçucu yağlardır ve herhangi bir kimyasal işlem görmemiş ve katkısız yağlardır.

Su – Buhar Distilasyonu

Yukarıda açıklanan iki yöntemin bir kombinesi olarak değerlendirilebilir. Tanka yüklenen bitkini altındaki suyun kaynatılıp buharlaşmasıyla uçucu yağ bileşiklerini bitkiden süpürmesiyle ekstraksiyon yapılır. Kırsal kesimde yapılan distilasyonlar en güzel örnekleridir. Bu yöntem süre ve verim olarak su distilasyonunun önündedir. Yüksek hacimde çalışılabilecek sistemlerin de bazıları bu yöntemi kullanır. Bunların dışında, yukarıdaki tekniklerden farklı olarak kohobasyon denen ve distilasyon işleminden sonra arda kalan hidrosolü tekrar tekrar distile edip ürünü zenginleştirmeyi amaçlayan bir metod da geliştirilmiştir. Özellikle gül yağı üretiminde çok fazla kullanılır

Soğuk Sıkım / Pres

Kullandığımız diğer üretim tekniği ise soğuk sıkım/pres yöntemidir. Tamamen mekanik şekilde çalışan bu sistemi basitçe özetlemek gerekirse, büyük bir haznede tutulan hammadde bir huni aracılığıyla sıkıştırma ünitesine gelir, burada bir helezon yardımıyla hammadde cihazın önüne doğru itilir. Cihazın önü (çıkışı) girişine göre çok daha dardır ve bu sebeple biriken hammadde basınca maruz kalarak içersinideki yağı bırakır. Yağ çıkışın hemen önünde yer alan delikli parçadan (collander) akmaya başlar ve toplama haznesinde toplanır. İlkel cihazlarda dahi her çeşit hammaddeden yağ eldesi mümkündür, verim aralığı çok fazladır. Modern cihazlarda ise helezon uzunluğu, helezon dönüş hızı, çıkış başlığı çapı ve soğutma sistemleri sayesinde yüksek verim ve kalitede, saf ve bozunmamış ürün elde edilir. Taşıyıcı yağların hemen hemen hepsi ve narenciye grubu uçucu yağlar bu teknikle üretilir.

Maserasyon

Nadiren taşıyıcı yağ elde etmede, sıklıklaysa karışım yağ üretiminde kullanılan bir diğer metot ise maserasyondur.

Maserasyon, basitçe demleme olarak tanımlanabilir. Çalışma prensibi bir çayın demlenmesiyle aynıdır. Uygun fiziksel şartlar oluşturulan bitki belirli bir süre boyunca ağzı kapalı bir kapta çözücüsüyle muamele edilir. Belirli periyotlarda karıştırılır ve gözlemlenir. Bitkisel ekstraksiyonlarda sıcaklık da bir üretim parametresiyken, sarı kantaron gibi yağların ya da yağ karışımlarının üretiminde oda sıcaklığı tercih edilir. Süreç filtrasyon işlemiyle yağ ve hammadde birbirinden ayrılır. Maserasyon, sarı kantaron taşıyıcı yağı ve çok yakında sizlerle buluşacak olan sabit yağ bazlı karışımlarımızın bazılarının üretim metodudur. Geleneksel olmasının yanı sıra, doğallık ve verim açısından da avantajları olmakla beraber, tek dezavantajlı durum uzun zaman alabilmesidir.